Από το βιβλίο της Αγάπης-Βιργινίας Σπυράτου,
«Κατερίνα Γώγου: Έρωτας θανάτου», ΜΟΥΣΕΣ, πλους 7ος, ΒΙΒΛΙΟΠΕΛΑΓΟΣ.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, στην πολιτική και στο πεδίο της κουλτούρας, η υπέρβαση του εφικτού υπήρξε το στρατηγικό όραμα της νεολαίας. Στις ΗΠΑ τα κινήματα διαμαρτυρίας για το Βιετνάμ, το Woodstock, η εναντίωση στις έτοιμες συνταγές ζωής, στο Παρίσι το κίνημα του Μάη του ’68, με κοινοτιστικό προσανατολισμό και με πρότυπα διανθρώπινων σχέσεων πέρα από τους θεσμικά κατοχυρωμένους ρόλους των δύο φύλων. Στην Βολιβία ο «απείθαρχος» επαναστάτης Τσε Γκεβάρα, που δεν συναινεί στην ρεαλιστική αναδίπλωση της Κουβανέζικης επανάσταση. Κοινός τόπος όλων είναι η συλλογική απόπειρα για την ανατροπή των όρων και των ορίων των κατεστημένων μαζικών μορφών ύπαρξης.
Ο πολιτικός ριζοσπαστισμός που υπήρχε σχεδόν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, είτε συρρικνώθηκε είτε απορροφήθηκε από την κυρίαρχη ιδεολογία. Οι τακτικές αντεπίθεσης, του υπό αμφισβήτηση κοινωνικού συστήματος, απέναντι σε όσους το ναρκοθετούσαν, ήταν πρωτίστως δύο:
α)Η ενσωμάτωση των εμπνευστών ή των προσώπων που συμβολικοποιούσαν την ρήξη με τα καθεστώτα, υπήρξε πρακτική που ακολουθήθηκε με συνέπεια από τους κρατούντες. Το ατομικό βόλεμα, η ικανοποίηση της εγγενούς ή επίκτητης εξουσιολαγνείας, μετέτεψε τους πρώην αρνητές του συστήματος σε φανατικούς θιασώτες της κατεστημένης τάξης πραγμάτων. Το δέλεαρ της εξασφάλισης της διαρκούς παρουσίας στο πολιτικό προσκήνιο, καθιστούσε πλέον τους αντιρρησίες πιο συναινετικούς. Έτσι, σχεδόν ανεπαίσθητα, η απολυτότητα του οράματος παραχώρησε την θέση της στην «ρεαλιστική» αντιμετώπιση της υπάρχουσας πραγματικότητας.
β)Η κατανάλωση πρώτα ως πραγματικότητα που επιβλήθηκε με την αύξηση της αγοραστικής δύναμης της μικροαστικής τάξης και στη συνέχεια σαν ιδεολογία, υπήρξε ένα μέσο μαζικού υπνωτισμού και διάλυσης της συλλογικότητας. Η κοινωνία των «σούπερ μάρκετ» ευαγγελιζόταν την ατομική απόλαυση εξατομικεύοντας νέες τεχνητές ανάγκες. Το αποτέλεσμα εδώ υπήρξε θεαματικό. Οι πρώην ασυμβίβαστοι – εκτός από εξαιρέσεις – εθίστηκαν στο φθηνό, στο εύχρηστο, στο εφήμερο. Η ιδεολογία της απόλαυσης του υλικού κόσμου με άξονα το αυτοκίνητο, τις οικογενειακές διακοπές και την τηλεόραση, αποτέλεσε τον καταλύτη για την συνειδησιακή προπαρασκευή της μικροαστικής μάζας στην Ελλάδα των μέσων της δεκαετίας του ’70.
Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αφομοιώσουν και να αποδεχθούν το ιδεολογικό «vertigo» μιας ολόκληρης γενιάς, είτε περιχαρακώνονται σε μια αξιοπρεπή μοναχικότητα είτε συνεχίζουν ένα «contra tempo» ριζοσπαστισμό, κυρίως στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και του Αναρχισμού. Στο πεδίο της κουλτούρας, η αντίσταση στο φτηνό, στο χυδαίο και το εύκολο, καθίσταται ένας δυσκολοδιάβατος μοναχικός δρόμος, που συχνά πολλαπλασιάζει τα εσωτερικά αδιέξοδα και κονιορτοποιεί την ψυχική ισορροπία των ανθρώπων. Ο Νικόλας ο Άσιμος, η Κατερίνα Γώγου, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ήταν απ’ αυτούς που δεν μπορούσαν να απεμπολήσουν τις αξίες τους. Και γιαυτό συνέχιζαν να παραδέρνουν.
Η Κατερίνα Γώγου είναι ανθρώπινη, αλλά έχει και τραγικό μεγαλείο. Δεν θυματοποιείται, αλλά επιτίθεται σε όλον αυτόν τον ζόφο, στους χιλιάδες εφιάλτες που συνθέτουν το νοσηρό περιβάλλον στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Εναντιώνεται σε όλους αυτούς που θεωρεί υπεύθυνους για τον αφοπλισμό της γενιάς της, αλλά σπαράζει συνάμα διότι πολλοί από αυτούς είναι παλαιοί συνοδοιπόροι, πρόσωπα με τα οποία ονειρεύτηκε μαζί.
Η παρούσα μελέτη και προσέγγιση της Βιργινίας Σπυράτου στον ποιητικό κόσμο της Κατερίνας Γώγου προσφέρει τριπλά:
Εντάσσει την Κατερίνα Γώγου στην λογοτεχνική παράδοση, διευρύνοντας τα όρια και τους κανόνες της αποδεκτής «μορφής» ποιήματος.
Αποδυναμώνει την αφοριστική προσέγγιση του έργου της Γώγου ως προϊόντος της διαταραγμένης ψυχικής της κατάστασης και της σταθερής χρήσης παραισθησιογόνων.
«Νομιμοποιεί» στο πρόσωπο της Γώγου όλους τους «ασκεπείς» ανθρώπους της τέχνης (Σιδηρόπουλο, Άσιμο κλπ), που ποτέ δεν αναγνωρίστηκαν από την κριτική ως σημαίνοντες δημιουργοί.
Η Γώγου, ο Άσιμος, ο Σιδηρόπουλος, είναι οι τρανταχτές αποδείξεις ότι μπορούμε να υπάρχουμε ως άνθρωποι και έξω από την «πατενταρισμένη» εκδοχή του «κανονικού», του «ισορροπημένου».
Συνεπώς, το να πορεύεσαι παρέα με τα εσωτερικά σου αδιέξοδα και να παλεύεις για να τα κάνεις λόγο και τέχνη, είναι μορφή πολιτικού αγώνα και καθόλου παραίτηση. Αυτός είναι ο ουσιαστικός «πολιτικός» αγώνας της ύπαρξης απέναντι σε όλα όσα την στοιχειώνουν, την εμποδίζουν να απελευθερωθεί και να ταξιδέψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ
Ένα από τα τελευταία ποιήματα της Κατερίνας Γώγου, εκτός ποιητικών συλλογών.
Μη με σταματάς. Ονειρεύομαι.
Ζήσαμε σκυμμένοι αιώνες αδικίας.
Αιώνες μοναξιάς.
Τώρα μη. Μη με σταματάς.
Τώρα κι εδώ για πάντα και παντού.
Ονειρεύουμε Ελευθερία
μέσα απ’ του καθένα
την πανέμορφη ιδιαιτερότητα
να αποκαταστήσουμε
του Σύμπαντος την αρμονία.
Ας παίξουμε. Η γνώση είναι χαρά.
Δεν είναι επιστράτευση απ’ τα σχολεία.
Ονειρεύομαι γιατί αγαπώ.
Μεγάλα όνειρα στον ουρανό.
Εργάτες με δικά τους εργοστάσια
συμβάλλουν στην παγκόσμια σοκολατοποιία.
Ονειρεύομαι γιατί ΞΕΡΩ και ΜΠΟΡΩ.
Οι τράπεζες γεννάνε τους «ληστές».
Οι φυλακές τους «τρομοκράτες».
μοναξιά τους «απροσάρμοστους».
Το προϊόν την «ανάγκη».
Τα σύνορα τους «στρατούς».
Όλα η ιδιοχτησία.
Βία γεννάει Βία.
Μη τώρα. Μη με σταματάς.
Είναι τώρα ν’ α[οκαταστήσουμε
του ηθικού δικαίου την υπέρτατη πράξη.
Να κάνουμε ποίημα την Ζωή.
Και την Ζωή πράξη.
Είναι ένα όνειρο που μπορώ μπορώ μπορώ
ΣΑΓΑΠΩ
και δεν με σταματάς δεν ονειρεύομαι. Ζω.
Απλώνω τα χέρια
στον Έρωτα στην Αλληλεγγύη
στην Ελευθερία.
Όσες φορές χρειαστεί και από την αρχή.
Υπερασπίζομαι την ΑΝΑΡΧΙΑ.
"'Οσο υπάρχει η Ψυχιατρική όλοι στην κοινωνία κινδυνεύουν...
Η Ψυχιατρική χρησιμοποιείται ως μέσο κοινωνικού ελέγχου..."
(καταθέσεις Δικαστηρίου)
Foucault - Το δικαστήριο κατά της Ψυχιατρικής
http://www.amra.gr/forum/index.php/topic,1218.msg8720.html#msg8720
Thomas Szasz - ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
http://www.amra.gr/forum/index.php/topic,1217.msg8719.html#msg8719
"Η ψυχανάλυση είναι μια καινούρια εκδοχή του Ιουδαϊσμού.
Ο ορθόδοξος Εβραίος πιστεύει ότι οι Εβραίοι είναι ο Περιούσιος Λαός, ανώτερος όλων των άλλων.
Ο ορθόδοξος ψυχαναλυτής και ο ψυχαναλυόμενος πιστεύουν ότι οι αναλυτές και οι αναλυθέντες είναι οι υγιείς άνθρωποι, ανώτεροι όλων των άλλων." - Thomas Szasz