Σχόλια > Κοινωνικοί Προβληματισμοί
Τράπεζες: Βαμπιρισμός, τοκογλυφία, δόλος, απάτες και λοιπές παρανομίες.
Rose:
http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/eurobank----950-----2011062838535/
Eurobank: Πώς πήρε τζάμπα 950 εκατ. από το κράτος!
Τετάρτη, 29 Ιούνιος 2011 01:05
Η τράπεζα του πλουσιότερου Έλληνα μεγιστάνα, η Eurobank του ομίλου Λάτση, θα συνεχίσει να κρατά τα 950 εκατ. ευρώ που έχει πάρει από το... άφραγκο Ελληνικό Δημόσιο ως κεφαλαιακή ενίσχυση, παρότι «πονάει» από την πληρωμή τόκων 95 εκατ. ευρώ το χρόνο. Μια ματιά, όμως, στα «ψιλά γράμματα» των οικονομικών καταστάσεων της τράπεζες δείχνει ότι ο «πόνος» είναι πιο «γλυκός» από όσο φαίνεται, αφού τα 95 εκατ. ευρώ επιστρέφονται στην Eurobank από την εφορία και ουσιαστικά η τράπεζα έχει πάρει τζάμπα τα 950 εκατ. του Δημοσίου!
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, κ. Νίκος Νανόπουλος, εξήγησε χθες στους μετόχους ότι από... φρονιμάδα και υπευθυνότητα η τράπεζα δεν πρόκειται να επιστρέψει στο ορατό μέλλον τις κεφαλαιακές ενισχύσεις που έχει πάρει από το Δημόσιο: «Κρίνουμε ότι λόγω της συγκυρίας είναι φρόνιμο και υπεύθυνο από μέρους μας να τις κρατήσουμε επ’ ωφελεία των μετόχων (σ.σ.: δηλαδή, πρωτίστως του ομίλου Λάτση, που δεν δείχνει να «καίγεται» να τοποθετήσει νέα κεφάλαια στην τράπεζα)». Και θα κρατηθούν τα 950 εκατ. ευρώ, όπως διευκρίνισε ο κ. Νανόπουλος, «ακόμη και εάν χρειαστεί να πληρώσουμε τον τόκο των 95 εκατ. ευρώ, ο οποίος μας πονάει».
Πριν σπεύσει κανείς να... συγκινηθεί από τον πόνο του καλού τραπεζίτη, ίσως είναι καλό να ανατρέξει στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων α’ τριμήνου της τράπεζας, για να αντιληφθεί ότι τον πόνο αυτό απαλύνει μια ισόποση έκπτωση φόρου:
n «Την 12 Ιανουαρίου 2009», διαβάζουμε στις οικονομικές καταστάσεις α’ τριμήνου 2011 της τράπεζας, «η Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την έκδοση 345.500.000 προνομιούχων μετοχών χωρίς δικαίωμα ψήφου, μη διαπραγματεύσιμων, μη μεταβιβάσιμων, μη σωρευτικής σταθερής απόδοσης 10% φορολογικά εκπιπτόμενης, με ονομαστική αξία € 2,75 έκαστη, σύμφωνα με το Νόμο 3723/2008 «Πρόγραμμα Ενίσχυσης της Ρευστότητας της Ελληνικής Οικονομίας», οι οποίες καλύπτονται από το Ελληνικό Δημόσιο με ομόλογα ίσης αξίας.
Δηλαδή, η τράπεζα έχει καταφέρει να παίρνει πίσω ουσιαστικά από το Δημόσιο τη «σταθερή απόδοση» 10%, που έχει μεριμνήσει ο νομοθέτης να πληρώνουν οι τράπεζες στο κράτος για τις ενισχύσεις κεφαλαίων που λαμβάνουν. Πολύ απλά, κατατάσσει αυτή τη «σταθερή απόδοση» στις δαπάνες τόκων και εξασφαλίζει ισόποση έκπτωση φόρου, εκμηδενίζοντας το όφελος του κράτους από αυτό το δανεισμό κεφαλαίων!
Στο σημείο αυτό, βέβαια, η Eurobank (και το υπουργείο Οικονομικών, εφόσον αποδέχεται την ερμηνεία του νόμου που κάνει η τράπεζα) κινείται σε «γκρίζα ζώνη». Άλλες τράπεζες, όπως η Εθνική, δεν κατατάσσουν τη «σταθερή απόδοση» του Δημοσίου στα έξοδα τόκων, αλλά την θεωρούν ως μια μορφή μερίσματος ή πληρωμής τόκων σε μέτοχο. Προφανές είναι ότι η ίδια εκροή, σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις του ίδιου νόμου, δεν μπορεί σε μία περίπτωση να θεωρείται εκπιπτόμενη δαπάνη τόκων και στην άλλη μέρισμα, εκτός αν στην Ελλάδα ο καθένας εφαρμόζει τον φορολογικό νόμο όπως τον βολεύει. Κάποια από τις δύο εκδοχές προφανώς είναι εσφαλμένη, αλλά φαίνεται ότι το υπουργείο Οικονομικών δέχεται ταυτόχρονα και τις δύο εκδοχές ως ορθές!
Για να ξεκαθαρίσει το θέμα, πάντως, θα είχε ενδιαφέρον να εξηγήσει η διοίκηση της Eurobank (όχι στους μετόχους της, αλλά στα φορολογικά υποζύγια της χώρας) πού ακριβώς (σε κάποια εγκύκλιο του υπ. Οικονομικών, για παράδειγμα;) βασίζει αυτή την ιδιαίτερα βολική για την ίδια την τράπεζα και τους μετόχους της ερμηνεία του νόμου. Και να ανακοινώσει σε ποιο ύψος ανέρχονται ως τώρα οι εκπτώσεις φόρου που έχει εξασφαλίσει η τράπεζα με αυτή τη μέθοδο, για να έχουμε όλοι μια αντίληψη του πόσο πραγματικά «πονούν» ορισμένες τράπεζες από τους τόκους για τα κεφάλαια που έχουν λάβει από τον... τρύπιο κρατικό κορβανά.
Κατά τα λοιπά, πάντως, η διοίκηση της Eurobank εμφανίσθηκε γενναιόδωρη προς το Ελληνικό Δημόσιο σε αυτή τη δύσκολη ώρα. Όπως τόνισε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος, Ν. Καραμούζης, η τράπεζα έχει συνολικά στο χαρτοφυλάκιό της ομόλογα ονομαστικής αξίας 6,7 δισ. ευρώ και εξ αυτών, μέχρι τα μέσα του 2014, λήγουν ομόλογα αξίας 2 δισ. ευρώ. Για αυτά τα ομόλογα που λήγουν, η διοίκηση της τράπεζας εμφανίσθηκε πρόθυμη να μετάσχει στην εθελοντική διαδικασία αναχρηματοδότησης του Δημοσίου από ιδιώτες πιστωτές.
Βέβαια, από τις δύο εναλλακτικές προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι (ανταλλαγή με ομόλογα διάρκειας 30 ετών ή με ομόλογα 5ετούς διάρκειας), η διοίκηση της Eurobank φαίνεται ότι προσανατολίζεται να επιλέξει αυτή με τη μικρότερη διάρκεια της νέας χρηματοδότησης. Το σενάριο που θέλει την ανταλλαγή τίτλων με ομόλογα διάρκειας 30 ετών δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτό από τους ιδιώτες, δήλωσε ο κ. Καραμούζης, χωρίς να διευκρινίζει σε ποιους «ιδιώτες» αναφέρεται, αφού ήδη το σενάριο έχουν αποδεχθεί οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες (προφανώς ο «ιδιώτης» που είχε στο μυαλό του ο κ. Καραμούζης είναι η ίδια η Eurobank!).
Έστω κι έτσι, κάτι είναι κι αυτό για το πολύπαθο Ελληνικό Δημόσιο: βρέθηκε μια τράπεζα που έχει πάρει ως τώρα 950 εκατ. ευρώ ως ενισχύσεις κεφαλαίων από το κράτος και άλλα 13,6 δισ. ευρώ ως ενισχύσεις ρευστότητας, η οποία δέχεται γενναιόδωρα να διατηρήσει μια τοποθέτηση 2 δισ. ευρώ στα... ομόλογα του ευεργέτη της.
Rose:
Δεν πρόκειται ΠΟΤΕ, να σταματήσει ο εγκληματικός βαμπιρισμός των Τραπεζών, αν ο ίδιος ο Ελληνικός Λαός, δεν διεκδικήσει να κλείσουν οι εγκληματίες τράπεζες.
Δεν πρόκειται ΠΟΤΕ να σωθεί η Ελληνική Οικονομία αν:
1. δεν δημιουργηθεί μία Νέα Δημόσια Υπερτράπεζα, που θα στηρίζει τις ανάγκες του Λαού, και του Δημοσίου, με φθηνή χρηματοδότηση,
2. δεν αλλάξει το παρόν διεφθαρμένο Κοινωνικο-πολιτικό σύστημα, σε ένα Κοινωνικό-πολιτικό σύστημα Αληθινής Δημοκρατίας, καταργώντας πελατειακά φιλοβαμπιρικά συμφέροντα, και μικροκομματικές σκοπιμότητες.
Δυστυχώς, αν και ως Ροδόκηπος των Φιλοσόφων έχουμε υποδείξει, και εμείς με την σειρά μας, τη αυτονόητη Λύση1, για την Εθνική μας Σωτηρία, είναι εμφανές, πως η Πολιτική σκηνή ΑΡΝΕΙΤΑΙ να την υλοποιήσει.
'Ετσι, δυστυχώς, δεν μας μένει άλλη επιλογή, ως Ελληνικός Λαός, από το να αλλάξουμε το Πολιτικό σύστημα, να καταργήσουμε τα κόμματα, και να θέσουμε εκ΄νεου Ανεξάρτητες 'Αξιες Πολιτικές Προσωπικότητες, φιλολαϊκές και όχι φιλοβαμπιρικές, σώζοντας την ατομική και 'Εθνική μας Οντότητα.
Τζάμπα χρεοκοπήσαμε, τζάμπα παιδευόμαστε ακόμα.
Θα μπορούσαμε να μην είχαμε χρεοκοπήσει.
Θα μπορούσαμε να μην είχαμε περάσει αυτή τη τραγωδία.
Η Λύση ήταν απλή, αλλά δεν θέλησαν να την υλοποιήσουν.
Πραγματικά δεν υπάρχει άλλη Λύση, από την καταστροφή της ΚΥΡΙΑΣ ΑΙΤΙΑΣ, της χρεοκοπίας ατόμων, και χώρων, δεν υπάρχει άλλη λύση, από την κατεδάφιση των Ιδιωτικών Τραπεζών, και την ίδρυση Νέων ταμείων αλληλεγγύης, ή Μη Κερδοσκοπικών Δημόσιων οργανισμών, που θα εξασφαλίζουν φθηνή χρηματοδότηση, που θα ενισχύουν Παραγωγή και Επιχειρηματικότητα.
____________________________________________________________________
1 http://www.amra.gr/forum/index.php/topic,2186.0.html
Rose:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_31/03/2011_437487
Προς κρατικοποίηση όλου του τραπεζικού κλάδου της Ιρλανδίας
Οι απώλειες από την κεφαλαιακή στήριξη των έξι τραπεζών της χώρας εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 80 δισ. ευρώ
Associated Press, Reuters, Bloomberg
Σήμερα το μεσημέρι θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα από τα τεστ κοπώσεως των ιρλανδικών τραπεζών, με τους πάντες να προσδοκούν ότι θα δοθεί ένα τέλος στην αβεβαιότητα για τη φερεγγυότητά τους. Στο παρασκήνιο, τα επικρατέστερα σενάρια είναι ότι η ιρλανδική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αποκτήσει πλειοψηφικό μερίδιο στις Bank of Ireland και Irish Life & Permanent Plc, γεγονός που συνεπάγεται, επί της ουσίας, την κρατικοποίηση ολόκληρου του τραπεζικού κλάδου της χώρας.
Μερίδα οικονομικών αναλυτών προειδοποίησε ότι οι συνολικές απώλειες από την κεφαλαιακή στήριξη των έξι τραπεζών της χώρας –Bank of Ireland, Irish Life & Permanent Plc, Allied Irish Banks, Educational Building Society (ΕΒS), Anglo Irish Bank και Irish Nationwide Building Society– την τελευταία διετία μπορεί να ξεπεράσουν τα 80 δισ. ευρώ. Πηγές της ιρλανδικής Sunday Business Post αποκάλυψαν την Κυριακή ότι τα φετινά τεστ αντοχής θα παρουσιάσουν κεφαλαιακό έλλειμμα 18 με 23 δισ. ευρώ. Το ζήτημα «κουρέματος» των τραπεζικών ομολόγων παραμένει ανοιχτό, με την κυβέρνηση να έχει ταχθεί υπέρ μιας τέτοιας λύσης.
Ο υπουργός Οικονομικών, Ρίτσαρντ Βράτον, δήλωσε χθες στη γερμανική εφημερίδα Hadelsblatt ότι τα τεστ κοπώσεως πρέπει να αποκαλύψουν το πραγματικό μέγεθος των κεφαλαιακών αναγκών του κλάδου. Τόνισε, επίσης, ότι είναι δύσκολο να εξακριβωθεί ο βαθμός εξάρτησής τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εάν παραμένουν κεφαλαιακά ανεπαρκείς. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, πάντως, το Δουβλίνο αναμένεται να δρομολογήσει τη δημιουργία «μιας αξιόπιστης δομής του τραπεζικού κλάδου», όπως δήλωσε χθες ο πρωθυπουργός Εντα Κέρι ενώπιον του κοινοβουλίου.
Η διαπραγμάτευση της μετοχής του χρηματοπιστωτικού ομίλου Irish Life & Permanent Plc ανεστάλη χθες μετά απώλειες 45% και πλέον, στην προηγούμενη συνεδρίαση λόγω σεναρίων για την επικείμενη κρατικοποίησή του. Εκτιμάται ότι θα χρειαστεί νέα κεφάλαια 2 με 3 δισ. ευρώ για να καλύψει τις απώλειες της θυγατρικής του Permanent TSB, από ζημιογόνα στεγαστικά δάνεια. Η μεγάλη έκθεση του κλάδου σε δάνεια κατασκευαστικών εταιρειών θεωρείται η πηγή της διετούς και πλέον κρίσης στη χώρα, καθώς η φούσκα στον κλάδο δημιούργησε υπεραξίες στην αγορά ακινήτων, που μετέπειτα προσαρμόστηκαν απότομα, με πτώση τιμών που ήδη ξεπερνά το 50%.
Εχοντας αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο των Anglo Irish Bank, Allied Irish Banks, EBS Building Society και Irish Nationwide την τελευταία διετία, το ιρλανδικό κράτος έχει ήδη διοχετεύσει 46,3 δισ. ευρώ. Η ΕΚΤ σχεδιάζει την παράταση των ευνοϊκών μέτρων για την ενίσχυση της ρευστότητας των ιρλανδικών τραπεζών, σύμφωνα με πηγές της Ε.Ε., έχοντας ήδη εκχωρήσει σε αυτές μέσω της ιρλανδικής κεντρικής τράπεζας 60 δισ. ευρώ, πέραν των 117 δισ. που τους έχει δανείσει απευθείας.
Rose:
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=414322&h1=true
Τράπεζες: Αναγκαστικοί γάμοι ή κρατικοποίηση
Οι ημέρες της επέκτασης έχουν περάσει και οι αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα είναι αναπόφευκτες
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 07/08/2011, 09:56
Τούτες τις αυγουστιάτικες μέρες τα πάνω δώματα των μεγάλων εμπορικών τραπεζών μένουν φωτισμένα ως αργά τη νύχτα. Οι έλληνες τραπεζίτες εφέτος τον Αύγουστο δεν αρμενίζουν στο Αιγαίο και στο Ιόνιο. Ιδρώνουν και ξεϊδρώνουν στο κέντρο της Αθήνας, μεταξύ πλατείας Κοτζιά και λεωφόρου Αμαλίας. Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας κ. Απ. Ταμβακάκης βηματίζει όλη την ημέρα πάνω-κάτω με ένα τηλέφωνο στο χέρι στον πέμπτο όροφο του μοντέρνου αρχιτεκτονήματός του που άφησε κληρονομιά ο Θόδωρος Καρατζάς και φιλοτέχνησε ο ισπανός αρχιτέκτονας Μάριο Μπότα. Μετρά τους κινδύνους και προσπαθεί να φανταστεί τη θέση της Εθνικής Τράπεζας στη νέα αρχιτεκτονική του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ο ομόλογός του στην Αlpha Βank κ. Δήμος Μαντζούνης, λίγα τετράγωνα πιο πάνω, στην οδό Σταδίου, ζει ανάλογες αγωνιώδεις ημέρες. Εφέτος σχεδόν δεν έχει δει τις αγαπημένες του Σπέτσες, μένει εδώ και βρίσκεται σε διαρκή διαβούλευση με τον πρόεδρο του ιδρύματος κ. Γιάννη Κωστόπουλο. Λίγο πιο πάνω, στο κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, πάνω από τη στοά Σπυρομήλιου, ο κ. Μιχάλης Σάλλας της Τράπεζας Πειραιώς δίνει μάχες με αδημονούντες επιχειρηματίες και στο Μποδοσάκειο επί της Αμαλίας, απέναντι από τον Εθνικό Κήπο, όπου στεγάζεται η Εurobank του ομίλου Λάτση, οι κκ. Ν. Νανόπουλος και Ν. Καραμούζης κάνουν σκάντζαβάρδια, μην τύχει κανένα απρόοπτο και δεν είναι κάποιος στην τράπεζα.
Κακά τα ψέματα, οι καλές ημέρες της διεθνοποίησης, της επέκτασης και της μεγέθυνσης έχουν περάσει ανεπιστρεπτί για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ολος εκείνος ο δημιουργικός κύκλος μεταξύ 1990 και 2007 δείχνει να έχει τελειώσει. «Πώς ολισθήσαμε σε αυτό το σημείο χωρίς να το καταλάβουμε;» διερωτάται στις ιδιωτικές συνομιλίες του ο κ. Ι. Κωστόπουλος, από τους πρωτεργάτες της ελληνικής τραπεζικής άνοιξης.
Αυτή τη στιγμή οι ελληνικές τράπεζες μοιάζουν «πουκάμισα αδειανά», εξαρτούν τη δραστηριότητά τους από τη στάση του Ζαν-Κλοντ Τρισέ, από την αποδοχή και την τιμολόγηση των ενεχύρων τίτλων που στέλνουν στη Φραγκφούρτη και την τύχη τους από τις ζημιές που θα βγάλει η ανταλλαγή των ομολόγων που οργανώνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλος και από τις επισφάλειες που θα καταγράψει ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, με τη βοήθεια της ΒlackRock, μιας αμερικανικής πολυεθνικής συμβουλευτικής εταιρείας, που ανέλαβε την ίδια δουλειά στην Ιρλανδία και οδήγησε μαζικά τις ιρλανδικές τράπεζες στην κρατικοποίηση.
Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών, ειδικά τις πρώτες ημέρες όταν είδαν να εισρέουν και πάλι καταθέσεις έπειτα από μεγάλο διάστημα εκροών, ανακούφισαν κάπως τους τραπεζίτες. Ωστόσο η συνέχεια ήταν και πάλι αποκαρδιωτική. Η μετάδοση της κρίσης χρέους στην υπόλοιπη Ευρώπη, η ανύψωση των επιτοκίων στην Ιταλία, στην Ισπανία και αλλού, όλο αυτό το ξεπούλημα τίτλων και μετοχών σε όλο τον κόσμο, επανέφεραν τους πάντες σε κατάσταση επιφυλακής. Η επιμονή ταυτόχρονα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στα μέτρα ταχείας απεμπλοκής των ελληνικών τραπεζών από τη χρηματοδότηση της Φραγκφούρτης επέτεινε την αβεβαιότητα. Επιπλέον, το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών κάλεσε τους κρατικούς επιτρόπους να ασκήσουν τα καθήκοντά τους, αλλιώς θα αλλάξουν, αλλά και οι αναφορές κυβερνητικών στελεχών για τα ελλείμματα χρηματοδότησης της οικονομίας θορύβησαν τους πάντες. Ουσιαστικά εξελήφθησαν ως σημάδια νέων πιέσεων και επερχόμενων εξελίξεων.
Οπως Ιρλανδία...
Αλλά εκείνο που προκάλεσε πραγματικά ρίγη αγωνίας στους τραπεζίτες ήταν η πρόσληψη της ΒlackRock από την Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να εκτιμήσει το ύψος των επισφαλών δανείων. Οι περισσότεροι των τραπεζιτών είχαν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις στον κ. Προβόπουλο όταν εκείνος έκανε την πρώτη νύξη. Και αυτό γιατί η αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία είχε συμπεριφερθεί πολύ σκληρά στο ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα. Οι ιρλανδικές τράπεζες με ενεργητικό 270 δισ. ευρώ φορτώθηκαν με επισφάλειες 24 δισ. ευρώ και χρειάστηκαν αντίστοιχες επανακεφαλαιοποιήσεις, πράγμα που δεν μπορούσαν να επιτύχουν και έτσι οδηγήθηκαν στο κράτος. Το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών είναι περίπου 250 δισ. ευρώ. Τυχόν ανάδειξη αντίστοιχων επισφαλειών και απαίτηση για κεφαλαιακές ενισχύσεις της τάξης των 10-15 δισ. ευρώ θα οδηγούσε τις ελληνικές τράπεζες σε σίγουρη κρατικοποίηση. Αν υπολογισθεί μάλιστα ότι θα απαιτηθούν νέα κεφάλαια ύψους 2,5- 5 δισ. ευρώ για την κάλυψη των ζημιών από τη διαδικασία ανταλλαγής των κρατικών ομολόγων που κατέχουν, τότε δικαίως ανησυχούν οι ιδιώτες τραπεζίτες ότι σύντομα μπορεί να τεθεί ιδιοκτησιακό ζήτημα. Οταν μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών κ. Βενιζέλος μεταδίδει προς πάσα κατεύθυνση ότι οι μέτοχοι των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να ενισχύσουν με κεφάλαια τα πιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν, το μήνυμα γίνεται σαφέστερο.
Λογικά στο τέλος Σεπτεμβρίου οι ελληνικές τράπεζες θα γνωρίζουν πόσες ζημιές θα αναλογούν στην καθεμία από την ανταλλαγή των ομολόγων. Και στο τέλος Δεκεμβρίου θα ξέρουν επίσης το ύψος των ακάλυπτων επισφαλειών που θα προσδιορίσει η Τράπεζα της Ελλάδος μέσω της αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρείας.
Μυστικά ραντεβού
Εναντι των προοπτικών που διαφαίνονται, οι τράπεζες κάνουν σενάρια και προσπαθούν να προσδιορίσουν το ύψος των νέων κεφαλαίων που θα χρειαστούν. Αν τα ποσά είναι μεγάλα και συνολικά κυμαίνονται μεταξύ 10-15 δισ. ευρώ τότε οι εξελίξεις πρέπει να θεωρούνται αναπότρεπτες και θα οδηγήσουν στον «αναδασμό» του εγχώριου τραπεζικού που περιγράφει ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλος.
Το ερώτημα που τίθεται, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι τι είδους «αναδασμός» θα είναι αυτός και πότε θα γίνει.
Οι τραπεζίτες αντιλαμβάνονται πάντως ότι αν αφήσουν τα γεγονότα να εξελιχθούν θα βρεθούν προ αδιεξόδων και θα χάσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Είναι κοινό μυστικό στην τραπεζική αγορά ότι αυτή τη στιγμή όλοι συζητούν με όλους. Μπορεί να μην ομολογούνται οι επαφές, αλλά είναι βέβαιο ότι γίνονται. Ουσιαστικά υπάρχουν τρεις ομάδες τραπεζών. Στην πρώτη εντάσσονται οι τέσσερις μεγαλύτερες και συγκεκριμένα η Εθνική, η Εurobank, η Αlpha και η Πειραιώς. Στο δεύτερο γκρουπ ανήκουν το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η Αγροτική Τράπεζα και οι μικρότερες τράπεζες. Ξεχωριστή ομάδα συγκροτούν η Εμπορική και η Γενική που ελέγχονται από ισχυρές γαλλικές τράπεζες, οι οποίες μπορεί να σκέπτονται διάφορα, καθώς μόνες τους δεν κατάφεραν να τις λειτουργήσουν αποδοτικά. Επίσης είναι οι κυπριακές τράπεζες και ειδικότερα η Τράπεζα Κύπρου και η Μarfin του κ. Βγενόπουλου.
Τον τόνο λοιπόν θα δώσει η πρώτη ομάδα τραπεζών. Πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θα γίνει με αυτές και ιδιαιτέρως από τις σταυροειδείς σχέσεις που πιθανώς θα διαμορφωθούν. Ολοι, για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι Εurobank και Πειραιώς θα προτιμούσαν τη συγχώνευσή τους με την Εθνική Τράπεζα. Η τελευταία όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα ήθελε κάποια από τις δύο. Εχει μετρήσει στο παρελθόν και έχει εμπράκτως εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για την Αlpha Βank, η οποία ωστόσο θα προτιμούσε άλλη λύση μετά την αποτυχημένη απόπειρα του περασμένου Ιανουαρίου. Εκείνο το προξενιό χάλασε και προκάλεσε έχθρες μεταξύ των δύο διοικήσεων... Ακόμη είναι γνωστό επίσης ότι αυτόν τον καιρό γίνονται συζητήσεις μεταξύ Εurobank και Αlpha. Ορισμένοι πάντως υποστηρίζουν ότι ένα σχήμα μεταξύ των δύο συγκεκριμένων ιδιωτικών τραπεζών δεν θα είναι βιώσιμο εξαιτίας του γεγονότος ότι και οι δύο τράπεζες έχουν λάβει συνολική κρατική ενίσχυση της τάξης των 2 δισ. ευρώ, την οποία θα χρειαστεί να επιστρέψουν εντός του 2013. Το πρόβλημα εξεύρεσης κεφαλαίων θα παραμένει έντονο και για τη συγχωνευόμενη τράπεζα. Από εκεί και πέρα αναζητούνται λύσεις με διεθνείς εταίρους, αλλά όσο το πρόβλημα της χώρας παραμένει οξύ και άλυτο το ενδιαφέρον είναι περιορισμένο. Θα έλεγε κανείς ότι το τραπεζικό παζλ είναι δύσκολο, οι επιλογές είναι περιορισμένες, αλλά και οι χρηματοδοτικές ανάγκες της οικονομίας μεγάλες και πιεστικές. Αν δεν εξευρεθεί τρόπος ενίσχυσης της ρευστότητάς τους τότε η κρατική παρέμβαση και η επιβολή λύσεων πρέπει να θεωρούνται επιβεβλημένες. Από αυτή την άποψη δεν είναι απίθανο τελικά να οδηγηθούμε σε ντε φάκτο κρατικοποίηση των τραπεζών, ως μέσο λύσης του γόρδιου δεσμού.
ΑΛΛΑΖΕΙ Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Οι αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα θα αποτελέσουν τη βάση ευρύτερων ανακατατάξεων στον κύκλο των επιχειρήσεων και των συμφερόντων γενικότερα. Η οικονομική κρίση αυτή καθεαυτή αποκάλυψε πλήθος συγκεκαλυμμένων προβλημάτων στον κόσμο των επιχειρήσεων και εκείνη του τραπεζικού συστήματος ακόμη περισσότερα. Τα ντουλάπια των τραπεζών είναι γεμάτα σκελετούς, ειδικές σχέσεις, προνομιακές χρηματοδοτήσεις και μη εξυπηρετούμενα, αλλά συνεχώς αναχρηματοδοτούμενα δάνεια.
Ολοι αυτοί οι παλαιοί δεσμοί δοκιμάζονται τώρα και λογικώς θα φέρουν συγκρούσεις και αναστατώσεις. Η παλαιά τάξη πραγμάτων αρχίζει σιγά-σιγά και έχει υπαρξιακά προβλήματα, οι τράπεζες δεν διαθέτουν αρκετά χρήματα να καλύψουν παλαιούς δεσμούς και σχέσεις, η οικονομία έχει τις δικές της ανάγκες και οι νέοι παίκτες που εμφανίζονται σιγά-σιγά είναι απαιτητικοί, δεν σηκώνουν τους παλαιούς συμβιβασμούς, θέλουν καθαρές σχέσεις, καθαρό παιγνίδι.
Στον βαθμό όπου το κράτος αρχίσει να πουλάει μαζικά περιουσιακά του στοιχεία και οι παλαιές επιχειρηματικές οικογένειες δεν διαθέτουν δυνάμεις, ούτε διάθεση εμπλοκής, νέες ισορροπίες θα διαμορφωθούν στη χώρα.
Καινούργια «παιδιά» θα εμφανιστούν στη γειτονιά. Πολλά από αυτά θα είναι ξένα ή δικά μας, της θάλασσας ή της μοντέρνας επιχειρηματικότητας, με άλλη κουλτούρα, άλλα ήθη και ίσως πιο επιθετική διάθεση. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι η κρίση θα αλλάξει όχι μόνο τον επιχειρηματικό χάρτη, αλλά ολόκληρη τη χώρα.
Ολοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε διαδικασία μετάλλαξης. Και η πολιτική έχει μεγάλο ρόλο σε αυτή.
Οσοι είναι σε θέση να κατανοήσουν το βάρος και το βάθος της επερχόμενης αλλαγής επισημαίνουν ότι η διεκδικούμενη συναίνεση δεν είναι εύρημα ή ευφυολόγημα.
Είναι ανάγκη και προϋπόθεση για την οργανωμένη και συντεταγμένη μετάβαση στη νέα εποχή. Αλλιώς άναρχη θα είναι η μετάβαση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία, την πολιτική και την οικονομία. Ορισμένοι της πολιτικής δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται τις συνέπειες και επιμένουν στα παλιά. ΄Η, όπως λένε ορισμένοι, τα δίνουν όλα για την εξουσία, αδιαφορώντας αν η χώρα γυρίσει στο ΄50. Οφείλουν ωστόσο να γνωρίζουν ότι σε αυτή την εκδοχή δεν θα υπάρχει χώρος για αυτούς...
Rose:
Η επόμενη μέρα μετά την κρίση :Οι νέοι κανόνες και η εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος
Η έκρηξη της κρίσης δημιούργησε ταραχή όταν οι κυβερνήσεις άρχισαν να κατανοούν το μέγεθος του προβλήματος και τις αλληλοεπιδράσεις μεταξύ των τραπεζών αλλά και μεταξύ του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της πραγματικής οικονομίας. Η διοχέτευση ρευστότητας υπήρξε ένα κρίσιμο ζήτημα, καθώς η καταστροφή της διατραπεζικής αγοράς ( της αγοράς που δανείζονται οι τράπεζες μεταξύ τους) ήταν άμεση, λόγω έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των τραπεζών και είχε ως αποτέλεσμα την ελάχιστη και πολύ ακριβή παροχέτευση ρευστότητας .Όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις πρόστρεξαν να λάβουν μέτρα, που άλλα κρίνονται αποτελεσματικά και άλλα όχι. Αλλού υπήρξαν μέτρα που αφορούσαν την κρατικοποίηση -εθνικοποίηση τραπεζικού συστήματος, αλλού υπήρξαν μέτρα που περιλάμβαναν ακόμα και τη μείωση του ΦΠΑ και αλλού μίγματα πολιτικής που οδήγησαν ακόμα και στη χαλάρωση την νομισματικών κανόνων. Σημειώθηκαν και σημαντικές καθυστερήσεις , καθώς οι χώρες αυτές δεν ήταν προετοιμασμένες. Αυτό οφειλόταν και στην ταραχή των πρώτων ημερών, στο φόβο της κατάρρευσης .Επιπλέον, δεν ανήκε η εποπτεία αποκλειστικά στην Κεντρική Τράπεζα αλλά και σε άλλες αρχές, οπότε υπήρχε και πρόβλημα συντονισμού. Τότε επενέβησαν οι πρωθυπουργοί των χωρών και έπαιρναν μέτρα πάσης φύσεως. «Θα μπορούσαμε για παράδειγμα » σημειώνει ο κ.Σαπουντζόγλου «να δούμε την περίπτωση δημιουργίας ενός ταμείου με στόχο την αναχρηματοδότηση της οικονομίας ή μια τράπεζα που θα αγοράζει τα «κακά »στοιχεία του χρηματοοικονομικού συστήματος.
Αυτή είναι η κατάληξη και σήμερα παρακολουθούμε ανά τρίμηνο τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων και των τραπεζών. Στα αποτελέσματα βέβαια των τραπεζών δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα, καθώς ακόμα περιλαμβάνουν τόσο τοξικά κατάλοιπα όσο και ενισχύσεις λόγω κρατικής παρέμβασης. Επίσης, μπορεί να υπάρχουν εξαγγελίες μέτρων, αλλά να μην ξέρουμε τι ποσοστό του αρχικού στόχου έχει επιτευχθεί. Φέρνω για παράδειγμα το ελληνικό πακέτο στήριξης των τραπεζών ύψους 28 δισ. ευρώ. Το νούμερο όμως είναι πλασματικό . Αν το διαβάσει έναν ξένος, που δεν ξέρει τις εσωτερικές κατανομές και χρήσεις των τριών διακριτών πακέτων των 28 δισ. ευρώ, θα πιστέψει ότι αυτά τα κεφάλαια μπήκαν στην αγορά. Το ίδιο έγινε και με την ελληνική κοινή γνώμη που πίστεψε ότι οι τράπεζες «πριμοδοτήθηκαν» με κεφάλαια 28 δισ. ευρώ.»
Πέρα όμως από τα μέτρα στήριξης της οικονομίας, που έχουν ένα πρόσκαιρο χαρακτήρα άνοιξε ένας έντονος διάλογος ανάμεσα στον πολιτικό κόσμο, τους διεθνείς εποπτικούς οργανισμούς ,την επιστημονική κοινότητα και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το κύριο ζήτημα είναι ποιες θα είναι η ρυθμιστικές παρεμβάσεις και ποια θα είναι η εποπτεία του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος για να μειωθεί η πιθανότητα δημιουργίας μιας επόμενης κρίσης.
Η συζήτηση για τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις -Επάρκεια κεφαλαίων
Ένα από τα μέτρα που δρομολογούνται είναι η επιβολή στις τράπεζες διατήρησης υψηλότερων ιδίων κεφαλαίων. Το ύψος μάλιστα των απαιτούμενων ιδίων κεφαλαίων δεν θα είναι το ίδιο σε όλες τις φάσεις του οικονομικού κύκλου. Προβλέπεται να είναι μεγαλύτερο σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης και χαμηλότερο σε περιόδους ύφεσης της οικονομίας. Στο ζήτημα αυτό πολλοί τραπεζίτες εκφράζουν αντιρρήσεις καθώς διατείνονται ότι σε μια ανάλογη με την πρόσφατη κρίση, όσο υψηλή και να είναι η επάρκεια κεφαλαίων δεν μπορεί να αποτελέσει σανίδα σωτηρίας. Η απάντηση των κυβερνήσεων των κρατών των G-20 και των εποπτικών αρχών συνοψίζεται στο ότι αν όλα τα τραπεζικά ιδρύματα είχαν υψηλά ίδια κεφάλαια, δεν θα υπήρχε κρίση. «Πρέπει επίσης να σημειωθεί » επισημαίνει ο κ.Χαρδούβελης « ότι στις Η.Π.Α. οι τράπεζες εμφανίζονταν να έχουν υψηλά ίδια κεφάλαια, έχοντας καταφέρει να υπακούουν το γράμμα του νόμου, παραβιάζοντας όμως το πνεύμα του. Είχαν δημιουργήσει θυγατρικές, οι οποίες δεν καταγραφόταν στους ισολογισμούς των ομίλων και εκεί είχαν φορτώσει όλες τις ριψοκίνδυνες επενδύσεις. Ήταν μάλιστα εταιρείες με ελάχιστα ίδια κεφάλαια. Σημαντικό λοιπόν είναι επίσης το λογιστικό σύστημα και ο τρόπος αποτύπωσης των στοιχείων του ισολογισμού.»
Έχουν ακουστεί πολλές απόψεις, κυρίως όσον αφορά την επάρκεια κεφαλαίων. Ιδιαίτερα όσον αφορά την διασύνδεση μεταξύ της ενίσχυσης της επάρκειας κεφαλαίων και του φαινομένου της προκυκλικότητας. Δηλαδή, να ενισχύεται ακόμα περισσότερο μια υφεσιακή κατάσταση όταν δεν παροχετεύεται ρευστότητα στην αγορά λόγω της διακράτησης περισσότερων κεφαλαίων για να ικανοποιηθεί η επάρκεια κεφαλαίων των τραπεζών. «Είναι υπό συζήτηση » εξηγεί ο κ.Σαπουντζόγλου «το αν θα προχωρήσουμε στη λογική ότι σε περίοδο ανάπτυξης θα απαιτείται αυξημένη επάρκεια κεφαλαίων και σε περίοδο ύφεσης θα μειώνεται η απαίτηση αυτή . Όπου όμως η τεχνική λεπτομέρεια έγκειται στο εξής: Έστω ότι έχουμε δύο διακριτά τραπεζικά συστήματα , το ένα σε μια χώρα με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και το άλλο σε χώρα με ύφεση. Στην περίπτωση αυτή, το πρώτο έχει μεγαλύτερη διακράτηση κεφαλαίων, άρα καθίσταται αυτομάτως λιγότερο ανταγωνιστικό. Υπάρχουν λοιπόν μεγάλες συγκρούσεις και πολλά ζητήματα που είναι ανοιχτά. »
Η αποτύπωση των κερδών στους ισολογισμούς των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί είναι ζήτημα που τίθεται στο τραπέζι του διαλόγου .« Κατά την εξέλιξη της κρίσης,» εξηγεί ο κ.Χαρδούβελης« δημιουργήθηκε μια αντίφαση από τον τρόπο λογιστικής αποτύπωσης των επενδύσεων των τραπεζών. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Βασιλεία ΙΙ, αυτές αποτυπώνονταν σε αγοραίες τιμές – mark to market. Υπήρξε μια ανοχή, καθώς οι τράπεζες ρευστοποιούσαν περιουσιακά στοιχεία (μετοχές, ομόλογα κτλ.) για να στηρίξουν τα δάνεια τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση των τιμών. Αν λοιπόν οι τράπεζες αποτιμούσαν στις αγοραίες τιμές, θα παρουσίαζαν μεγάλες απώλειες στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια, γι’ αυτό και οι εποπτικές αρχές χαλάρωσαν τους σχετικούς λογιστικούς κανόνες. Τώρα, όμως, η λογιστική απεικόνιση, το πώς δηλαδή θα αποτυπώνονται οι αποδόσεις των επενδύσεων στον ισολογισμό των τραπεζών είναι ένα σημείο σύγκρουσης.»
Οι αμοιβές των τραπεζικών στελεχών , ζήτημα που πήρε δυσανάλογες με τη σημασία του προεκτάσεις , αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης και η τάση που επικρατεί είναι τα bonus των τραπεζικών στελεχών να συνδέονται και με το πόσο ασφαλή ήταν η διαχείριση των κεφαλαίων .
Εποπτεία
H ελλιπής έως και χαλαρή εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος ήταν ένας από τους σημαντικότερους λόγους που οδηγηθήκαμε στην πρόσφατη κρίση .Ποιά είναι λοιπόν τα μέτρα που λαμβάνονται για την διασφάλιση της σταθερότητας και της ρευστότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος;
«Στα αρμόδια διεθνή όργανα » εξηγεί ο κ.Ι. Παπαδάκης, υποδιοικητής της ΤτΕ « έχουν αναληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες .Ξεχωρίζει η αναβάθμιση του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ( Financial Stability Board -FSB) .Το Συμβούλιο αυτό σε συνεργασία με την Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας , το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και άλλες Εποπτικές Αρχές θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, προωθώντας παράλληλα προτάσεις για τη συνεχή βελτίωση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου. Οι κανόνες αυτοί θα προβλέπουν οχι κατ΄ανάγκην περισσότερο , μα οπωσδήποτε καλύτερο έλεγχο .Και εποπτεία όχι κατ΄ανάγκη αυστηρότερη αλλά πιο μεθοδευμένη, καλύτερα συντονισμένη και «ολική», δηλαδή που να καλύπτει όλα τα επιμέρους τμήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα ταυτοχρόνως .Και να ελέγχει τα κίνητρα και τις συμπεριφορές όλων των φορέων που εμπλέκονται ή επηρεάζουν τις λειτουργίες αυτού του τομέα και τις πολυποίκιλες διασυνδέσεις του με τη λοιπή οικονομία. Το ζήτημα είναι κυρίως ποιοτικό και όχι κατ΄ανάγκη ποσοτικό. Ένα καίριο σημείο στην εποπτεία είναι να βρεθεί η χρυσή τομή ασφάλειας και αποτελεσματικότητας , δηλαδή να εποπτεύονται οι τράπεζες ,με τρόπους που να μην προκαλούν ασφυξία στο σύστημα , για να μπορούν να ασκήσουν τον μεσολαβητικό τους ρόλο ανάμεσα στους καταθέτες και στους δανειολήπτες.»
Στους νέους κανόνες αλλά και στην εποπτεία θα ενταχθούν και οι επενδυτικές τράπεζες , στις οποίες αναλογεί ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης της κρίσης , καθώς δεν εντάσσονταν σε εποπτικές αρχές , όπως οι εμπορικές τράπεζες. Κανόνες ελέγχου, κατά κύριο λόγο όσον αφορά στην διαφάνεια των κριτηρίων που χρησιμοποιούν, θα θεσπιστούν και για τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.« Το μεγαλύτερο σκάνδαλο του 2009, »τονίζει ο κ.Χαρδούβελης «είναι ότι οι επενδυτικές τράπεζες, που είναι από τους κύριους υπαίτιους της κρίσης, πίεσαν τις εποπτικές αρχές και αρκετές από αυτές βγήκαν από την εποπτική ομπρέλα (σύστημα TARP), με το πρόσχημα της βραχυπρόθεσμης κερδοφορίας, η οποία προήλθε κυρίως από τα λεφτά των φορολογούμενων. Βέβαια έχουν συναίσθηση οι τραπεζίτες αυτοί ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να υπερβάλλουν στην συμπεριφορά τους, ότι θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο που δίνουν bonus κοκ. Θα πρέπει επί τη ευκαιρία να τονίσω εδώ ότι στην Ελλάδα οι αμοιβές των τραπεζικών στελεχών δεν παρουσίασαν ποτέ τις ανάλογες υπερβολές με τις αμοιβές των τραπεζικών στελεχών στις Η.Π.Α..»
Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες
Ο διεθνή διάλογος δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις .Υπάρχουν έντονες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους συζητητές ,συγκρούσεις διαφορετικών συμφερόντων αλλά και διαφορετικών οικονομικών και πολιτικών αντιλήψεων και ιδεών, που μπορεί και σε ένα βαθμό να σημαίνει απροθυμία λήψης μέτρων. Παράλληλα όμως στους κόλπους της Ε.Ε. οι διεργασίες βρίσκονται σε διαφορετικό στάδιο, καθώς τα αντανακλαστικά της λειτούργησαν με πιο άμεσο τρόπο. Υπενθυμίζεται ότι η Ε.Ε. χαρακτηρίζεται από την ιδιαιτερότητα της ταυτόχρονης ύπαρξης ενιαίας ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής και εθνικών χρηματοπιστωτικών πολιτικών . Ανατέθηκε λοιπόν στον πρώην κεντρικό τραπεζίτη της Γαλλίας Jacques de Larosiere να συγκροτήσει μια επιτροπή Σοφών , που θα μελετήσει την κρίση και θα καταθέσει προτάσεις για την αντιμετώπιση της .Η Επιτροπή de Larosiere κατέθεσε τις προτάσεις της τον προηγούμενο Φεβρουάριο και στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στην έγκριση των προτάσεων και στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τη δημιουργία διακριτών εποπτικών οργάνων στο χώρο της Ε.Ε. στο χώρο των τραπεζών, στο χώρο της κεφαλαιαγοράς και στον χώρο των ασφαλιστικών εταιριών. Πρόκειται για τις ακόλουθες αρχές, για τις οποίες ελήφθησαν αποφάσεις στο πρόσφατο Ecofin:
· Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, ως διάδοχος της CEBS
· Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών, ως διάδοχος της CESR
· Η Ευρωπαϊκή Ασφαλιστική Αρχή, ως διάδοχος της CEIOPS
Η Επιτροπή προτείνει λοιπόν ότι, ανεξάρτητα από τις εθνικές αρχές (τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν ανάμεσα στο μοντέλο της μιας ενιαία εποπτικής αρχής ή των διακεκριμένων εποπτικών αρχών), σε επίπεδο Ε.Ε. θα υπάρχουν αυτά τα εποπτικά όργανα. Οι αρχές αυτές επικοινωνούν και είναι συντονισμένες μεταξύ τους, με στόχο να ενοποιηθούν στο μέλλον και να εναρμονιστούν. Επίσης, στην έννοια της εποπτείας, της παρακολούθησης της φερεγγυότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος προστέθηκε και ένας νέος τομέας, αυτός της παρακολούθησης των μακροοικονομικών μεγεθών (macro-prudential supervision) .Οι εποπτικές αρχές θα έπρεπε να λάβουν υπ΄όψιν τους στην πρόσφατη κρίση τα μακροοικονομικά μεγέθη, όπου θα μπορούσαν να διαβλέψουν την φούσκα που είχε δημιουργηθεί. Όμως στην πραγματικότητα δεν μελετούσανε τις επιπτώσεις των μακροοικονομικών μεγεθών στο τραπεζικό σύστημα.
Ζητούμενο είναι λοιπόν να δημιουργηθεί ένα «σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης». Αυτός είναι ο στόχος της επιτροπής de Larosiere, δηλαδή η προληπτική εποπτεία στις αγορές και ειδικότερα η αντιμετώπιση του «συστημικού κινδύνου». Σήμερα βρισκόμαστε στο στάδιο νομικής συγκρότησης των κείμενων εξειδίκευσης των προτάσεων της Επιτροπής, που προβλέπουν συγκεκριμένες δομές, εξουσίες και αρμοδιότητες .
Προς Βασιλεία ΙΙΙ;
Στο περιθώριο των συζητήσεων και των εξελίξεων βρίσκεται η εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας ΙΙ.Η Συμφωνία της Βασιλείας ΙΙ έχει μια μεταβατική περίοδο εφαρμογής, η οποία λήγει στο τέλος του χρόνου. Στην χώρα μας, όπως προβλέπεται από τις Πράξεις του Διοικητή της ΤτΕ (που επιβάλλουν τη εφαρμογή των προτύπων της Βασιλείας ΙΙ), υπάρχει η δυνατότητα της επιλογής της μεθόδου που επιθυμεί κάθε τράπεζα να εφαρμόσει για να ελέγξει την κεφαλαιακή επάρκεια έναντι των 3 κινδύνων. Κίνδυνο πιστωτικό ως έχει εξελιχθεί, κίνδυνο αγοράς που δεν έχει αλλάξει και κίνδυνο λειτουργικό. «Ο κίνδυνος ρευστότητας » τονίζει ο κ.Σαπουντζόγλου «δεν αντιμετωπίζεται στη Βασιλεία ΙΙ. Μένοντας λοιπόν στη Βασιλεία ΙΙ, προκύπτει το ερώτημα τι γίνεται με την εφαρμογή των προτύπων αυτού του πλαισίου εποπτείας, που δεν είναι νομικά δεσμευτικό; Ως γνωστό, η Επιτροπή της Βασιλείας συντάσσει «κατευθυντήριες οδηγίες» .Στην Ευρώπη Ένωση, τα πρότυπα αυτά έχουν μετατραπεί σε κοινοτικές οδηγίες, δίνοντας τους νομικό χαρακτήρα, ενώ οι εθνικοί νόμοι νόμοι που ακολούθησαν έδωσαν εξουσίες και αρμοδιότητες εφαρμογής τω προτύπων από τις εποπτικές αρχές.Εκτός όμως του ευρωπαϊκού χώρου τι γίνεται με τη Βασιλεία II ; Τα τραπεζικά συστήματα στις Η.Π.Α. και στις ασιατικές χώρες σε ποια λογική κινούνται; Είναι ένα τεράστιο θέμα. Δημιουργείται πάλι μια ασυμμετρία στη διαμόρφωση των συστημάτων εποπτείας .»
Έχει διατυπωθεί η άποψη ,συνεχίζει, ότι οι κανόνες που θα εφαρμοσθούν είναι ανάγκη να έχουν διεθνή αποδοχή και αντιμετώπιση. Αλλά από τη στιγμή που δεν έχει ορισθεί ένας διακεκριμένος και αποκλειστικός φορέας που θα αναλάβει το «όλον» της εποπτείας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και παραπαίουμε ανάμεσα στο ρόλο του IMF και το ρόλο του FSB ,υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Έχουμε αναλώσει το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για συζητήσεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του self regulation, ενώ ήδη η ίδια κρίση ανέδειξε ότι δεν υπήρξε αυτορρύθμιση της αγοράς.
Όσον αφορά την Ευρώπη, προσθέτει , η Επιτροπή de Larosiere έδειξε ότι ακόμα και αν εφαρμοστούν τα πρότυπα της Βασιλείας ΙΙ, θα έπρεπε, σε κάποιες περιπτώσεις, να προσαρμοστούν στο μέλλον για κάποιες πρόσθετες μορφές κινδύνων, (π.χ. ρευστότητας ).« Μήπως αυτό σημαίνει» θέτει το ερώτημα ο κ.Σαπουντζόγλου « ότι οδηγούμαστε σε μια Βασιλεία ΙΙΙ; Είναι ζωτικά ζητήματα, τα οποία θα προκύψουν από την πράξη. Οι πράξεις που θα βγουν από την Επιτροπή θα έχουν μια στατική προσέγγιση των πραγμάτων ή θα προβλέπουν κι άλλες δυναμικές ; Ποια θα είναι η πολιτική και η τεχνοκρατική διαβούλευση που γίνεται ανάμεσα στην Επιτροπή Βασιλείας –μια επιτροπή των διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών- και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα βγάλει τους νέους νομοθετικούς κανόνες για την συγκρότηση του ευρωπαϊκού συστήματος εποπτείας; Τα ζητήματα αυτά είναι σε εξέλιξη και θα πρέπει να μας απασχολήσουν στο μέλλον. »
Ανάγκη για νέα αρχιτεκτονική
Είναι αναγκαίο να μην αντιμετωπισθεί , επισημαίνει ο κ.Θωμαδάκης, η παρούσα κρίση με τρόπους που απλώς θα στρώσουν τον δρόμο για μία επόμενη και χειρότερη κρίση. Η ανάκαμψη που διαφαίνεται προσφέρει ένα καλό άλλοθι για μία επιστροφή στο προϋπάρχον θεσμικό και εποπτικό περιβάλλον. Το άλλοθι αυτό, συνεχίζει , δεν πρέπει να γίνει αποδεκτό και η ανάκαμψη μόνο ως ευκαιρία για αλλαγές μπορεί να εισπραχθεί. Οι τράπεζες και τα μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα των ανεπτυγμένων αγορών είναι ισχυροί θιασώτες μιας επιστροφής στο παρελθόν. Από την άλλη πλευρά πολλές εποπτικές αρχές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κυβερνήσεις και πολιτικά κόμματα, διεθνείς οργανισμοί και διανοούμενοι υποστηρίζουν την ανάγκη μιας πραγματικά νέας αρχιτεκτονικής των αγορών χρήματος και κεφαλαίου. Στο πλαίσιο των διαδικασιών που δρομολογούνται υπό την αιγίδα των G-20, οι διαφορετικές απόψεις αναμετρόνται και ζυμώνονται.
Τα θεμελιώδη στοιχεία μιας νέας αρχιτεκτονικής των αγορών πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι τα εξής:
- Γενική και ολοκληρωμένη εποπτική κάλυψη όλων των αγορών και ανάδειξη της εποπτικής προτεραιότητας για την σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος. Κατάργηση των ‘εποπτικών παραδείσων’ και διεθνής εξομοίωση των εποπτικών κανόνων.
- Διεθνής συμφωνία για τις μεθόδους καταγραφής και απεικόνισης των κερδών από δραστηριότητες της αγορά χρήματος και κεφαλαίου. Κατάργηση των φορολογικών παραδείσων και χρήση της φορολογίας του κεφαλαίου για τον περιορισμό των μεγάλων αλμάτων σε κεφαλαιακά κέρδη και των βραχυπρόθεσμων κερδοσκοπικών μετακινήσεων.
- Διεθνής συμφωνίες για κανόνες περιορισμού της μόχλευσης των αγορών και των οικονομιών. Οι κανόνες αυτοί θα αποσκοπούν στην απάμβλυνση των κύκλων ευφορίας και ύφεσης στις αγορές που αποδεδειγμένα στηρίζονται σε πιστωικούς κύκλους.
- Διεθνής συμφωνία για την υπαγωγή των παραγώγων σε οργανωμένες αγορές με κεντρικούς αντισυμβαλλόμενους και διάφανεια τιμών και απεικόνισης κινδύνων.
Τέλος, υπάρχει ένα ακόμη σημαντικό θέμα, σημειώνει ο κ.Θωμαδάκης, που επιζητεί προβληματισμό και λύση. Η παρούσα κρίση πήρε τεράστιες διαστάσεις γιατί αγκάλιασε μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα που δεν μπορούσαν να αφεθούν στην τύχη τους από φόβο κατάρρευσης του όλου συστήματος. Ο κίνδυνος αυτός θα γίνει μεγαλύτερος στο μέλλον. Η κρίση οδηγεί ήδη σε μεγαλύτερη συγκεντροποίηση του τραπεζιτικού και του ασφαλιστικού τομέα. Στο μέλλον θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αφεθούν στην τύχη τους οι γίγαντες που σήμερα αναδύονται και μάλιστα ήδη με εντυπωσιακές κερδοφορίες. Τα θέματα του ανταγωνισμού, της καινοτομίας, της ανανέωσης και της επιβίωσης του συστήματος θα είναι τα μεγάλα θέματα του αύριο για τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου.
Συστημικά σημαντικές τράπεζες
Η σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα δείχνει ότι δεν υπάρχουν οι μεγάλες τράπεζες που ασχολούνται με τις παραδοσιακές τραπεζικές εργασίες αλλά χρηματοπιστωτικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στον τραπεζικό τομέα, στον ασφαλιστικό και στον χρηματιστηριακό και επιπλέον έχουν διεθνή παρουσία. Στην Ευρώπη πλέον τους δίνεται η ονομασία S.I.F.I.S. ( Systemically Important Financial Institutions ), ή συστημικά σημαντικές τράπεζες. Στην κρίση οι μεγάλες τράπεζες – to big to fail - ,στηριχτήκανε από τις κυβερνήσεις για να μην υπάρχει κατάρρευση του συστήματος . Οι κατευθύνσεις για τα μέτρα που θα ληφθούν για τις τράπεζες που ορισθούν ως S.I.F.I.S. είναι τρεις. Η πρώτη αφορά την μεγαλύτερη εποπτεία και τους ακόμα πιο αυστηρούς κανόνες ρυθμιστικής παρέμβασης, κυρίως στην κεφαλαιακή επάρκεια .Αυτό έχει ενδιαφέρον εφόσον δώσουμε τον ορισμό ποια τράπεζα είναι S.I.F.I.S., γιατί το μέγεθος του ελληνικού τραπεζικού συστήματος δεν είναι συγκρίσιμο με το αντίστοιχο των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών . Αυτό σημαίνει ότι συστημικά σημαντικές τράπεζες για την ελληνική οικονομική πραγματικότητα μπορεί να μην πληρούν τους όρους ορισμού των S.I.F.I.S., εφόσον υπάρξει πανευρωπαϊκός ορισμός τους.
Η δεύτερη αφορά την διάσπαση τους σε θυγατρικές , ώστε σε περίπτωση προβλήματος να κλείνει η θυγατρική χωρίς να συμπαρασύρεται ολόκληρος ο όμιλος και η τρίτη κατεύθυνση αφορά την θέσπιση νέων κανόνων πτωχευτικού δικαίου .
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση